در آغوش آسمان شب
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۶۲۵۴۷
این رویدادها ضمن فراهم‌کردن فرصتی مناسب برای علاقه‌مندان جهت آشنایی با عکاسی نجومی و رصد آسمان شب، در خصوص آسیب‌های منفی آلودگی نوری بر زیست‌بوم زمین آگاهی‌رسانی می‌کنند اما چرا داشتن آسمان شب تاریک تا این حد حائز اهمیت است که هفته‌ای جهانی به آن اختصاص داده شده است؟ با گسترده‌تر شدن شهرها در سراسر جهان، آلودگی‌های نوری چه آسیب‌هایی را بر حیات این کره خاکی وارد کرده است؟
هفته بین‌المللی آسمان تاریک یک رویداد سالانه است که به پیشنهاد انجمن بین‌المللی آسمان تاریک (IDA) در سراسر جهان برگزار می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شهرها در سیطره آلودگی نوری
آلودگی نوری تغییری است که انسان‌ها در سطح نور در فضای باز نسبت به میزان نور طبیعی ایجاد می‌کنند. هرچند باید زندگی شبانه مردم، امنیت آنها در شب و روشنایی معابر و جاده‌ها تأمین شود اما نور باید به شکلی بهینه و استاندارد استفاده شود. زمانی که نور استفاده‌شده در فضاهای شهری بیش از اندازه باشد، از تایمرها و حسگرها استفاده نشود، یا از نورهایی با رنگ نامناسب استفاده شود؛ شاهد اثرات منفی مختلفی بر بسیاری از نقاط جهان‌مان از جمله روند زندگی پرندگان مهاجر، گرده‌افشانی گیاهان، لاک‌پشت‌های دریایی و پستانداران از جمله انسان خواهیم بود. بیشتر ما با آلودگی هوا، آلودگی آب و آلودگی صوتی آشنا هستیم اما کمتر به نور به چشم یک آلاینده زیست‌محیطی نگاه می‌کنیم.
انواع آلودگی نوری عبارتند از:
تابش خیره‌کننده: روشنایی بیش از حد که باعث ناراحتی بینایی می‌شود؛
درخشش آسمان: روشن‌شدن آسمان شب در مناطق مسکونی؛
تجاوز نور: تابش نور در جایی که مورد نظر یا مورد نیاز نیست؛
به‌هم‌ریختگی: تابش روشن، گیج‌کننده و بیش از حد منابع نور گوناگون.
آلودگی نوری از عوارض تمدن صنعتی است. منابع اصلی آن شامل نورپردازی بیرونی و داخلی ساختمان، تبلیغات، املاک تجاری، دفاتر، کارخانه‌ها، چراغ‌های خیابان و مکان‌های ورزشی روشن است.
محرومیت ۸۰درصدی از آسمان شب
با توجه به اینکه بیشتر جمعیت زمین زیر آسمان‌های آلوده به نور زندگی می‌کنند، نور بیش از حد به نگرانی بین‌المللی تبدیل شده است. اگر در منطقه شهری یا حومه شهر زندگی می‌کنید، تنها کاری که برای دیدن این نوع آلودگی باید انجام دهید، این است که شب‌ها بیرون بروید و به آسمان نگاه کنید؛ چند ستاره می‌توانید ببینید؟ البته این روزها ما در کنار مشکل آلودگی نوری با آسمان غبارآلود و آلوده در شهرهای بزرگ نیز روبه‌رو هستیم که آن هم عامل دیگری برای جلوگیری از لذت سیاحت آسمان شب در فضاهای شهری شده است. بر اساس «اطلس جهانی روشنایی مصنوعی آسمان شب» در سال ۱۳۹۵/۲۰۱۶، ۸۰درصد از جمعیت جهان زیر آسمان آلوده به نور مصنوعی زندگی می‌کنند. در آمریکا و اروپا، ۹۹درصد از مردم نمی‌توانند یک شب طبیعی را تجربه کنند.در کشور ما هم شاید قبلا این موضوع فقط کم‌وبیش در تهران دیده می‌شد اما هم‌اکنون کلانشهرهایی مانند اصفهان، کرج، اهواز، قم، تبریز، شیراز و مشهد از جمله شهرهای ایران هستند که به‌دلیل گسترش جمعیت و توسعه شهرنشینی از آلودگی نوری رنج می‌برند. نورپردازی باید در زمان و مکانی که نیازمند روشنایی است، مورد استفاده قرار گیرد. با این حال از آنجا که انرژی برق در کشور ما ارزان است، ممکن است در زمان و مکان غیرضروری هم از روشنایی استفاده شود. هرچند کم‌وبیش شهرداریها در تلاش هستند تا برنامه‌هایی برای کنترل استفاده از نور در شهرها تدوین کنند.
اثرات منفی آلودگی نوری
زمانی که محیط شهر روشن است، افراد نمی‌توانند تاریکی شب‌ها را تجربه کنند، ترشح هورمون ملاتونین که فقط در تاریکی مطلق اتفاق می‌افتد متوقف و ساعت زیستی بدن و چرخه خواب و بیداری و گرسنگی افراد مختل می‌شود. حتی می‌توان اختلال در رانندگی شبانه تحت‌تأثیر آلودگی نوری را هم از تبعات این مشکل دانست. شاخص خیرگی در نرمافزارهای طراحی روشنایی بسیار بااهمیت و مهم است که نور چگونه در شهرها تابیده شود تا بر دید رانندگان تأثیری نگذارد؛ مسالهای که در شهرهای ما کمتر در نظر گرفته می‌شود.برای مثال شهرداریها برای نورپردازی المانهای میان میدان‌ها و پرچمها معمولا از پروژکتورهای پرقدرتی استفاده می‌کنند که نور را به سمت رانندگان بازتاب میدهند یا مثلا در مرزهای طرح ترافیک شهرها نورافکنهای سفید و پرنوری قرار داده شده است که پلاک ماشینها را برای دوربینهای کنترل ترافیک روشن می‌کند. این نور قوی مستقیم به چشم رانندگان میتابد و در چند ثانیه دید راننده را کور می‌کند اما ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ شواهد رو به رشدی از تأثیرات مستقیم آلودگی نوری به حیات‌وحش و زیست‌بوم‌ها، سلامتی انسان، انرژی و تغییرات آب و هوایی و میراث آسمان شب در پژوهش‌ها به‌دست آمده است.
آلودگی نوری و گرمایش زمین
سطوح روشنایی بالاتر از حد لازم و نوری که در مواقعی که نیاز نیست بتابد باعث هدررفت انرژی خواهد شد و بدون شک اتلاف انرژی پیامدهای اقتصادی و زیست‌محیطی عظیمی دارد. نباید فراموش کنیم که هدررفت انرژی به معنای انتشار مقادیر بیشتر دی‌اکسیدکربن به جو و در نتیجه افزایش پیامدهای گرمایش زمین خواهد بود. براساس نتیجه یک پژوهش تخمین زده می‌شود که حداقل ۳۰ درصد از کل روشنایی فضای باز در آمریکا نقشی در ایجاد محافظت نداشته بلکه مازاد بوده و به هدر می‌رود. این مقدار معادل اتلاف ۳/۳ میلیارد دلار و انتشار ۲۱ میلیون تن دی‌اکسید کربن در سال است. برای جبران این میزان دی‌اکسید کربن، باید سالانه ۸۷۵ میلیون درخت کاشته شود.
چه باید کرد؟
خبر خوب این است که آلودگی نوری، برخلاف بسیاری از اشکال دیگر آلودگی، برگشت‌پذیر است و هر یک از ما می‌توانیم تفاوت ایجاد کنیم! البته فقط آگاهی از اینکه آلودگی نوری یک مشکل است کافی نیست و باید برای آن اقدام کنیم.نصب روشنایی باکیفیت در فضای باز می‌تواند مصرف انرژی را ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش دهد، میلیاردها دلار صرفه‌جویی کند و انتشار کربن را کاهش دهد. نورپردازی در فضای باز باید کاملا محافظ باشد و نور را در جایی که لازم است به سمت پایین هدایت کند، نه به سمت آسمان. روشنایی غیرضروری داخل ساختمان - به‌ویژه در ساختمان‌های اداری خالی در شب - باید خاموش شود تا از نشت آن نور به آسمان شب جلوگیری شود.فناوری‌های نورپردازی جدید می‌تواند به صرفه‌جویی در انرژی کمک کند؛ ال‌ای‌دی‌ها و فلورسنت‌های فشرده (CFL) می‌توانند به کاهش مصرف انرژی و محافظت از محیط‌زیست کمک کنند اما فقط باید از لامپ‌های سفید گرم استفاده کرد. دیمرها، حسگرهای حرکتی و تایمرها می‌توانند به کاهش متوسط سطح روشنایی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک کنند. طراحی روشنایی می‌تواند میزان مصرف انرژی و همچنین انتشار کربن را کاهش دهد، در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند و به ما امکان می‌دهد از آسمان شب لذت ببریم.
نور مصنوعی در کمین حیات‌وحش
برای میلیاردها سال، تمام زندگی بر روند قابل‌پیش‌بینی روز و شب زمین تکیه کرده است و در ساختار دی‌ان‌ای همه گیاهان و جانوران رمزگذاری شده است اما در سال‌های اخیر انسان‌ها با روشن کردن شب، این چرخه را به‌شدت مختل کرده‌اند. گیاهان و حیوانات برای کنترل رفتارهای حیاتی مانند تولیدمثل، تغذیه، خواب و محافظت در برابر شکارچیان به چرخه روزانه نور و تاریکی زمین وابسته هستند. شواهد علمی حاکی از آن است که نور مصنوعی در شب اثرات منفی و مرگباری بر بسیاری از موجودات از‌جمله دوزیستان، پرندگان، پستانداران، حشرات و گیاهان دارد. برای مثال جانوران شب‌زی در روز می‌خوابند و شب‌ها فعال هستند. آلودگی نوری محیط شبانه آنها را با تبدیل شب به روز به‌شدت تغییر می‌دهد. به گفته محققان، برای حیوانات شب‌زی نور مصنوعی احتمالا نمایانگر شدیدترین تغییری است که انسان در محیط خود ایجاد کرده است. تابش نورهای مصنوعی همچنین می‌تواند روی تالاب‌هایی که زیستگاه دوزیستانی مانند قورباغه‌ها و وزغ‌ها هستند، تأثیر بگذارد که صدای آنها در شب بخشی از آیین پرورش و هم‌زیستی‌شان است. نورهای مصنوعی با اختلال در این فعالیت شبانه، تولیدمثل این جانداران را دچار چالش می‌کنند و موجب کاهش جمعیت می‌شوند. نورهای مصنوعی حتی می‌توانند بچه لاک‌پشت‌های دریایی را به سمت مرگ سوق دهند. لاک‌پشت‌های دریایی در اقیانوس زندگی می‌کنند اما شب‌ها در ساحل از تخم خارج می‌شوند. بچه لاک‌پشت‌ها با تشخیص افق روشن بالای اقیانوس را پیدا می‌کنند؛ نورهای مصنوعی می‌تواند آنها را از اقیانوس دور و به سمت خشکی هدایت کند. آلودگی نوری اثرات مخربی بر بسیاری از گونه‌های پرندگان هم دارد. پرندگانی که در شب مهاجرت یا شکار می‌کنند با نور ماه و نور ستاره‌ها حرکت می‌کنند. نور مصنوعی می‌تواند باعث انحراف آنها از مسیر و حرکت به سمت مناظر خطرناک شبانه شهرها شود. هرساله میلیون‌ها پرنده در اثر برخورد با ساختمان‌ها و برج‌های بدون نیاز به نور می‌میرند. همچنین پرندگان مهاجر به نشانه‌هایی از برنامه‌های فصلی که به‌درستی زمان‌بندی شده، وابسته هستند. نورهای مصنوعی می‌تواند باعث شود که آنها خیلی زود یا خیلی دیر مهاجرت کنند و شرایط آب و هوایی ایده‌آل برای لانه‌سازی، جست‌وجوی غذا و سایر رفتارها را از دست بدهند.
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: آسمان شب آلودگی نوری رویداد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۶۲۵۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصویر روز ناسا: گلبرگ‌های اطراف سحابی حلقه
به گزارش خبرآنلاین، سحابی حلقه با فاصله ۲۵۰۰ سال‌نوری در صورت‌فلکی شلیاق (چنگ‌رومی) واقع شده و جزء سحابی‌های سیاره‌نما دسته‌بندی می‌شود. سحابی سیاره‌نما زمانی ایجاد می‌شود که ستاره‌ای خورشیدمانند عمرش به پایان می‌رسد؛ بدین‌ترتیب جو بیرونی خود را پرتاب می‌کند و هسته‌اش به کوتوله سفید تبدیل می‌شود.
این تصویر ترکیبی با داده‌های نور قرمز گسیل‌شده از اتم‌های هیدروژن و همچنین نورهای مرئی و فروسرخ ساخته شده و با داده‌های سه تلسکوپ فضایی هابل، دوچشمی بزرگ و سوبارو تهیه شده است. در این تصویر، حلقه مرکزی را به‌وضوح می‌بینید که حدود یک سال‌نوری وسعت دارد؛ اما در این نوردهی بسیار عمیق، جزئیات بسیار ظریف‌تر و گسترده‌تری آشکار شده است: رشته‌های حلقه‌ای گاز درخشان که بسیار دورتر از ستاره مرکزی سحابی گسترش یافته‌اند و یادگار بیرونی‌ترین لایه‌های جو ستاره در حال مرگ به شمار می‌آیند.
اعتبار تصویر: هابل، تلسکوپ دوچشمی بزرگ، تلسکوپ سوبارو؛ ترکیب و حق چاپ: رابرت گندلر
برای مشاهده عکس در ابعاد بسیار بزرگ، اینجا را کلیک کنید.
منبع: تصویر روز ناسا
۵۴۵۴
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900745
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است